Nieuwe 3D-scanner legt ondergrondse Limburgse kalksteengroeven nauwkeurig vast

8 augustus 2024

Toezichthouder Raymond en landmeter Daan zijn enthousiast over de nieuwste technologie die zij inzetten om de ondergrondse kalksteengroeven in Limburg in kaart te brengen. Op een zonnige dag in Geulhem demonstreerden ze hun nieuwe 3D-scanner in de Heidegroeve.

Correcties op de kaart

Raymond laat de huidige kaart van de Heidegroeve zien en vertelt: "Deze weergave staat momenteel in onze GIS-viewer, een geografisch informatiesysteem waar we informatie over geografische objecten opslaan. Maar ik heb het sterke vermoeden dat deze schets niet klopt, dus dat gaan we nu nameten." Daan vult aan: "Op Google Maps staat een foto van het interieur van deze groeve die ook niet strookt met onze schets."

Veiligheid voorop

De groeven zijn niet zomaar toegankelijk, benadrukte Raymond. "De toegangen zijn beveiligd met hekken, deuren en sloten. Mensen mogen deze groeven niet zomaar betreden vanwege instortingsgevaar en de aanwezigheid van beschermde vleermuizen." Hij vermoedt dat de foto's op Google Maps mogelijk zijn genomen door een vleermuisteller die jaarlijks naar binnen mag.

In de groeve

De weg naar binnen is niet eenvoudig: na een steile klim door hoog gras en een klauterpartij over een hek, kruipen ze door een smal deurtje. Binnen vertelt Daan: "Als landmeter werk ik meestal bovengronds, maar bij dit soort meetmomenten ga ik mee ondergronds om nauwkeurig de gangenstelsels in kaart te brengen." Raymond legt uit dat de term 'mergelgrotten' vaak wordt gebruikt, maar onjuist is. "Deze groeven bevatten geen mergel, maar kalksteen. Daarom spreken wij van kalksteengroeven. Sinds 2011 ligt het toezicht bij de Provincie Limburg, die verantwoordelijk is voor de gebruiksvergunningen."

De 3D-scanner

De 3D-scanner is een draagbaar apparaat dat gekoppeld is aan een mobiele telefoon en laat een schematisch beeld van de gang zien. "Het voelt behoorlijk futuristisch," zegt Raymond. "Als ik met de 3D-scanner een rondje loop, brengt het apparaat het gehele profiel van de gang in beeld. Later op de computer kun je zelfs het reliëf van de stenen zien."

Daan begint met het aanleggen van vaste meetpunten. "Ik heb de X-, Y- en Z-coördinaten van deze plek vastgelegd. Met de 3D-scanner kunnen we deze gegevens later combineren." Raymond voegt toe: "Zo krijgen we goed zicht op de ligging van de gangenstelsels. Twee gangen kunnen bijvoorbeeld maar door één meter gesteente van elkaar worden gescheiden, wat gevaarlijke situaties kan opleveren."

Kracht van samenwerking

De samenwerking tussen de landmeters en toezichthouders is essentieel. "Voor ons is deze samenwerking vanzelfsprekend," zegt Daan. "We hebben veel ervaring met het in kaart brengen van locaties en voor de toezichthouders is goed kaartmateriaal zeer belangrijk." Raymond concludeert: "Het is geweldig dat we niet alleen de verkenning en aanschaf van dit materiaal samen hebben gedaan, maar nu ook samen gebruik maken van deze scanmogelijkheden."