Beleidskader Leefbare steden en dorpen vastgesteld door PS

13 juni 2024

Na de Provinciale Statenverkiezingen in 2023 is een nieuwe coalitie gevormd voor Provincie Limburg, en het bijbehorend coalitieakkoord ‘Elke Limburger telt’ is opgeleverd. De afspraken hierin zijn verder uitgewerkt en beschreven in acht nieuwe beleidskaders. Leefbare steden en dorpen is één van de acht maatschappelijke opgaven waar Provincie Limburg zich voor inzet, met leefbaarheid als breed begrip waar alle beleidskaders aan bijdragen. Op 26 april 2024 is het nieuwe kader Leefbare steden en dorpen vastgesteld door Provinciale Staten.

In het kader Leefbare steden en dorpen wordt beschreven hoe wij als provincie:

  1. de fysieke leefbaarheid willen verbeteren in steden, dorpen en kernen door initiatiefnemers te ondersteunen en hun lokale leefbaarheidsbehoefte centraal te stellen;
  2. hoe we de woningvoorraad in balans willen brengen met de regionale behoefte, samen met onze ketenpartners;
  3. hoe we de balans tussen beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving gaan regisseren en borgen.

Verdelen van schaarse ruimte

Of het nu gaat om energie, klimaat, de woningbouwopgave, mobiliteit, landbouw, water of sociale rechtvaardigheid: de opgaven in Nederland zijn groot. Alleen al het beeld tot 2030 maakt duidelijk dat er in Limburg simpelweg niet genoeg ruimte is om alle opgaven en doelen een plek te geven. Door slimme combinaties kunnen we ruimtewinst boeken, maar dit is niet altijd mogelijk. We zullen dus heldere ruimtelijke keuzes moeten maken. Deze keuzes maken we niet alleen omdat we tegen de grenzen van de beschikbare ruimte aanlopen, maar ook omdat we langs de lijn van deze keuzes kansen zien om bij te dragen aan de kwaliteit van de leefomgeving en om mede vorm te geven aan het Limburg dat we willen zijn.

Leefbaarheid

De afgelopen jaren hebben gemeenten, woningcorporaties, bedrijven en inwoners samen met de Provincie forse investeringen gedaan in de leefbaarheid van Limburgse dorpen en steden. Toch staat die leefbaarheid in Limburg op veel plekken nog onder druk. Waar in plattelandskernen steeds meer voorzieningen dreigen te verdwijnen en de bereikbaarheid achteruit gaat, zien we hoe in steden armoede zich concentreert in specifieke wijken met slechte woonomstandigheden, weinig ontmoetingsplekken en een lage sociale cohesie. Niet voor niets is leefbaarheid de rode draad die door het coalitieakkoord ‘Elke Limburger telt’ loopt.

Beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen

De beschikbaarheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de woningvoorraad is ook in grote mate bepalend voor de leefbaarheid in Limburg. Er zijn steeds minder personen per huishouden, waardoor we een alsmaar toenemend aantal huishoudens zien. De behoefte aan passende woningen op de korte termijn stijgt hierdoor, maar verandert ook. De groeiende behoefte doet zich in Limburg met name voor in het goedkopere segment (sociale huur, middenhuur en goedkope koop), terwijl juist in dit segment de afgelopen jaren het aanbod van voornamelijk sociale huurwoningen is afgenomen door landelijk beleid en de daarmee samenhangende financiële positie van corporaties. Dit maakt het vinden van een passende woning steeds moeilijker voor bijvoorbeeld jongeren die in onze provincie, en in de eigen vertrouwde omgeving, een adequate, betaalbare en toekomstbestendige woning zoeken. Maar ook in het bijzonder voor specifieke aandachtsgroepen, zoals ouderen.

Vergroten van het aanbod en versnellen van de woningbouw

De focus ligt deze coalitieperiode op het creëren van de juiste omstandigheden voor de realisatie van een woningvoorraad die aansluit op de behoefte van de regio (qua aantal, type, betaalbaarheid, locatie). Als Provincie hebben we een stimulerende, ondersteunende en aanjagende rol richting partners om aan de gemaakte afspraak uit de Woondeal Limburg van minimaal 26.550 woningen te voldoen. Daar waar zich kansen aandienen, dragen we bij aan de ambitie van 20.000 extra woningen. Mogelijke locaties voor minimaal 3.000 woningen van deze ambitie worden momenteel samen met gemeenten nader uitgewerkt. Voor deze locaties wordt in eerste instantie gekeken naar zes grootschalige OV-knooppunten (Limburg Centraal) en naar dorps- en stadsranden (het ‘straatje erbij’). De samenwerking tussen de overheden, woningcorporaties, markt en bewoners wordt geïntensiveerd en wordt aan verschillende tafels vastgelegd in duidelijke afspraken over de bouwprogrammering en ieders aandeel daarbinnen. De positie van de Provincie om hierop te sturen, verbetert met de (waarschijnlijke) komst van de Wet versterking regie volkshuisvesting. Waar nodig zullen partijen de bestaande planvoorraad moeten heroverwegen en deze met nieuwe planvoorraad moeten aanvullen. De mogelijkheden van het Leefbaarheidsfonds kunnen een extra impuls zijn voor de verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte van het betreffende gebied.

Het volledige beleidskader Leefbare steden en dorpen is te downloaden als PDF.


Zie ook

De vastgestelde beleidskaders, waaronder het kader Leefbare en steden en dorpen, zijn te vinden op onderstaande pagina.