Inzicht in toekomstperspectief van energieknooppunt Clausgebied Maasbracht

22 mei 2024

In Maasbracht, gelegen in de gemeente Maasgouw, bevinden zich diverse voorzieningen die zorgdragen voor een betrouwbare energievoorziening. Zowel de gasgestookte elektriciteitscentrale van RWE, Clauscentrale, als het 380 kV station van TenneT en 150 kV station van Enexis met verbindingen naar Zuid-Limburg, Brabant/Oost-Nederland, Eindhoven, Duitsland en België, vormen al decennialang en zeker ook vandaag de dag een landelijk 'energieknooppunt'. De gasgestookte centrale (Clauscentrale) van RWE speelt een cruciale rol in de huidige elektriciteitsvoorziening van Nederland. Met de voortschrijdende energietransitie staan er tal van nieuwe, grootschalige energieprojecten van nationaal en provinciaal belang op stapel voor Limburg. Een belangrijk deel van de energieprojecten kan gerealiseerd worden binnen de bestaande energieclusters van het Clausgebied (en hoogspanningszones), maar voor een deel van deze energieprojecten moet nog ruimte worden gevonden in een nieuw, derde energiecluster. De Provincie Limburg, gemeente Maasgouw en RWE hebben gezamenlijk een onderzoek laten uitvoeren om te bepalen hoe deze energieprojecten mogelijkerwijs ruimtelijk kunnen worden ingepast in het Clausgebied en haar omgeving.

Toekomstperspectief schetsen

Het doel van het onderzoek was om een toekomstperspectief te schetsen voor de energieontwikkelingen richting 2050 in het energieknooppunt Maasbracht. Hierbij is gekeken naar de benodigde ruimte voor deze ontwikkelingen, mogelijke locaties voor deze ruimte, en de impact op de leefomgeving. Daarnaast zijn de juridische procedures in kaart gebracht die noodzakelijk zijn om deze energieprojecten te realiseren. Een dergelijk perspectief is richtinggevend voor zorgvuldig ruimtegebruik en het maken van de juiste keuzes voor energie-infrastructuur. Naast de direct betrokken partijen, zijn ook TenneT en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) betrokken geweest bij het onderzoek.

Inwoners actief betrokken

Een belangrijk onderdeel van het onderzoek was het betrekken van de directe omgeving via bewonersavonden. Op deze manier kon de omgeving op de hoogte worden gehouden van het onderzoek en werden ideeën, zorgen en meningen geuit over de toekomst van het Clausgebied. Deze raadplegingen en bijdragen hebben een rol gespeeld in het formuleren van dit richtinggevend toekomstperspectief.

Perspectief voor kansrijke energieontwikkelingen

Belangrijke kansrijke energieontwikkelingen in dit gebied, waarvoor voor het merendeel nog verdere besluitvorming nodig is, zijn onder andere:

  • Hoogspanningsnetwerk (verzwaring en uitbreiding):
    De verzwaarde 380 kV verbinding naar Graetheide en nieuwe hoogspanningsverbindingen richting Eindhoven en Graetheide.
  • Verduurzaming Clauscentrale:
    Mogelijke afvang van CO2 of omschakeling naar waterstof.
  • Delta Rhine Corridor (aansluiting op Clausgebied):
    Mogelijke CO2-, ammoniak- en waterstofleidingen.
  • Aanlandingslocatie voor windstroom van zee:
    Mogelijke nieuwe gelijkstroomkabel(s) vanaf de windparken op de Noordzee met één of meerdere converterstations in Limburg (VAWOZ).
  • Elektrolyse / waterstofproductie:
    Ontwikkelingen rondom elektrolyse en waterstofproductie.

Gedeputeerde Marc van Caldenberg van Energie en Klimaat:

"Met de intensivering van onze energie-infrastructuur zorgen we niet alleen ervoor dat zowel bestaande als nieuwe bedrijven en woningen aangesloten blijven op het elektriciteitsnet, maar ook dat we een stevige basis leggen voor een duurzame toekomst. Dit onderzoek biedt een ruimtelijk toekomstperspectief dat cruciaal is voor het aanpakken van onze energie-uitdagingen. Voor de Provincie Limburg is dit een essentiële bouwsteen voor het vormgeven van toekomstig beleid.''

Toekomstige samenwerking

Het rapport en het proces hebben de betrokken partijen bewuster gemaakt van de cruciale rol van dit gebied in de toekomst van onze energievoorziening. Dit heeft geleid tot een vroegtijdige betrokkenheid van alle partijen. Het is duidelijk geworden dat verschillende partijen, zoals de gemeenten Maasgouw en Roerdalen, de Provincie Limburg, RWE, TenneT en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, diverse rollen en verantwoordelijkheden hebben bij vervolgontwikkelingen en procedures. Het is nu noodzakelijk om samen te bepalen, per ontwikkelingstraject, wie de coördinatie op zich neemt om deze projecten effectief te realiseren, met oog voor de omgeving.

Het onderzoek is te raadplegen via: https://limburg.bestuurlijkeinformatie.nl/Reports/Item/3b4a66e0-ff28-4a44-888e-2f1f8b2522a7