Ingrid Vermeer, plaatsvervangend CEO van de Venlose campus: “We zijn dan wel de jongste campus, maar we staan niet meer in de kinderschoenen. Inmiddels hebben zich hier 74 bedrijven gevestigd, van kleine start-ups tot multinationals. Ook bieden we onderdak aan vier kennisinstellingen en zijn hier zo’n veertig onderzoekers actief. Die combinatie van bedrijvigheid, onderwijs en onderzoek zorgt voor waardevolle kruisbestuivingen. Als campus is het onze taak die samenwerkingen mogelijk te maken en zodoende innovatie te versnellen. We richten ons op de innovatieve tuinbouwketen, van zaadje tot wat bij de consument op het bord belandt en de functie van gezonde voeding voor het lichaam. Compas Agro is een bedrijf dat in die keten actief is. Ze huren hier nu bijna vijf jaar enkele boxen en hebben halverwege 2023 een van onze gebouwen hier op de campus gekocht, De Sint-Janshoeve. We zijn blij dat een bedrijf dat hier als start-up is begonnen in een aantal jaar is uitgegroeid tot een volwassen mkb-bedrijf met een eigen vestiging op de campus.”
Zaadje wordt geplant
Ronnie de Hoon en Dirand van Wijk zijn de eigenaars van Compas Agro. Hun wegen kruisen elkaar 2012, als ze voor het eerst projectmatig samenwerken. Ze raken in gesprek en zijn het erover eens dat veel gewassen vragen om een aanpak die over de grenzen van de verschillende teeltsectoren heen kijkt. Ze willen onderzoek gaan doen en onafhankelijk betaald teeltadvies gaan geven. Dirand neemt met een aantal collega-teeltadviseurs ontslag bij zijn werkgever en richt op 1 januari 2019 samen met Ronnie Compas Agro op. Ze gaan vervolgens op zoek naar een omgeving waarin hun bedrijf optimaal kan groeien en bloeien, en vervolgen hun gesprekken met Harm Waterborg, al jarenlang namens de Provincie Limburg als senior consultant betrokken bij de Brightlands Campus Greenport Venlo. Dirand: “Harm was een plan aan het schrijven, en Ronnie en ik waren voorbereidingen aan het treffen voor Bright 5: een project waarin ondernemers uit vijf teeltsectoren vijf jaar lang samenwerken aan onderzoek en innovaties op het gebied van gewassen. Provincie Limburg besloot dit project te steunen en droeg hier financieel aan bij.”
We wilden niet concurreren, maar elkaar versterken
Brightlands Campus Greenport Venlo ideale kweekgrond voor Compas Agro
Brightlands Campus Greenport Venlo blijkt na een aantal gesprekken de ideale onderzoekslocatie voor dit project, waar ondernemers, onderzoek en onderwijs samenkomen, gesteund door de overheid. Dirand: “Er waren wel nog wat hobbels te nemen. Zo was er nog geen provinciaal beleid voor onze proeftuinen, de zogenoemde fieldlabs. Maar dat werd op een praktische manier snel opgelost. Na diverse gesprekken is er besloten onderzoek te gaan doen naar gewassen waar Wageningen University & Research (WUR) zich niet mee bezighield, omdat we niet wilden concurreren, maar elkaar wilden versterken. Toen hebben we besloten ons te gaan richten op boomkwekerijen en telers van aardbeien, asperges, blauwe bessen en champignons. Champignons zijn na twee jaar afgevallen, vanwege onvoldoende interesse. Maar daarvoor zijn druiven en prei in de plaats gekomen.”
Olijven uit Limburg?
Eenmaal van start gegaan, was het voor Compas Agro zaak om partners zoeken die mee wilden investeren in de ontwikkeling van de genoemde gewassen. “We zijn in 2019 gestart met vijf partners. Op dit moment zijn er zestig bedrijven die onze onderzoeksinspanningen financieren. Van hobbymatige telers tot grote kwekerijen en wijngaarden. Dat heeft al gezorgd voor mooie kruisbestuivingen. Zo onderzoeken we of we de druif, die het beste groeit op kalkrijke grond zoals in Zuid-Limburg, kunnen doorontwikkelen, zodat deze het ook goed doet op de zandgrond hier. De regio wordt ook producent van voeding die traditioneel met het Middellandse-Zeegebied wordt geassocieerd, zoals olijven. Typisch mediterrane landbouwgewassen kunnen goed tegen de droogte, maar het wordt langzaam te heet in Zuid-Europa voor deze gewassen, terwijl we hier naar een mediterraan klimaat bewegen.”
Vruchtbare samenwerkingen
Compas Agro werkt inmiddels samen met diverse onderzoeksinstituten en onderwijsinstellingen. Dirand: “Hier op Brightlands Campus Greenport Venlo zijn we terechtgekomen in het ecosysteem van ondernemers − gekoppeld aan telersverenigingen − onderzoekers en studenten waar we naar op zoek waren. De bedrijvigheid neemt het voortouw. Zij bepalen welke richting ze op willen. Op onderzoeksgebied zijn er enkele partijen waarmee we samenwerken, zoals BrightLabs voor laboratoriumanalyses en Agro Wizzard. Ook hebben we de handen ineengeslagen met diverse opleidingen, op mbo-, hbo- en wo-niveau: Yuverta, de HAS green academy, Fontys University of Applied Sciences en Maastricht University. Daarnaast zijn we kennispartner van het expertisecentrum GreenTechLab van Fontys Hogeschool Venlo.”
Ingrid: “Maastricht University, een van de founders van Brightlands en een belangrijke kennispartner, groeit verder in Venlo. Ze waren al gevestigd in het centrum en groeien nu hard op de campus. Hun nieuwe Faculty of Science and Engineering is behalve in Maastricht ook aanwezig op alle Brightlands-campussen. Maastricht University heeft onderzoekslaboratoria in Villa Flora en men huurt twee verdiepingen in ons nieuwste pand, het Brighthouse, met onder andere praktijkruimten, laboratoriumfaciliteiten en een nieuwe collegezaal. Naast het Brighthouse wordt er bovendien een innovatieve onderzoekskas gebouwd.”
Helft medewerkers onder de dertig
Dirand: het bedrijfsleven en onderwijs hebben elkaar keihard nodig. Als bedrijf moet je jongeren boeien en aan je weten te binden. Zo willen wij als betrekkelijk klein bedrijf jaarlijks vijf stageplekken creëren. Dat lukt ons aardig. Sinds onze oprichting hebben we 23 stagiairs gehad, van wie er zes uit de regio ook hier uiteindelijk hun werkplek hebben gevonden. Daar zijn we erg trots op. We zijn uitgegroeid van een onderneming met vooral veel ervaring in huis naar een jong en dynamisch bedrijf. De helft van onze medewerkers is onder de dertig.”
Greenport Innovation and Learning Labs
Ingrid: “We zoeken ook voortdurend naar manieren om de samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs nog beter kunnen ondersteunen. Een goed voorbeeld daarvan is het project GRILL, een werktitel voor Greenport Innovation and Learning Labs. Dat project is de afgelopen periode van de grond gekomen. In 2024 gaan we er meer gestalte aan geven. Op Brightlands Chemelot Campus is er al een soortgelijk programma: Chemelot Innovation and Learning Labs, of CHILL. GRILL is min of meer geschoeid op de leest van CHILL. We hoefden het wiel niet helemaal opnieuw uit te vinden. Dat is het mooie van de samenwerking tussen de verschillende campussen. Binnen GRILL zijn een handvol bedrijven, waaronder Compas Agro, samen gaan nadenken over hoe ze nóg aantrekkelijker kunnen worden voor studenten, bijvoorbeeld door meer en beter samen te werken. Als campus kijken we natuurlijk hoe wij dat kunnen ondersteunen. Een andere mooie ontwikkeling is dat de campus een communityraad heeft gekregen, waarin campusbewoners met elkaar praten over ontwikkelingen en meedenken over hoe we de campus samen verder kunnen laten groeien. Ook een belangrijke opgaaf is het verder versterken van de verbindingen tussen de verschillende campussen. We hebben al stappen in de goede richting gezet. Zo starten we in 2024 met een gezamenlijk start-up-programma voor de vier campussen, in samenwerking met LIOF.”
Vezels van brandnetel gebruiken we als grondstof voor bioplastics
Blauwe bes als medicijn tegen reuma?
Als het aan Dirand ligt, worden die bruggen tussen de verschillende campussen eerder vroeg dan laat geslagen. “Er zijn veel gewassen die bepaalde stofjes in zich hebben waar we beter gebruik van kunnen maken. Dat doen we in samenwerking met Maastricht University. Een plant kan heel veel. Neem nu bijvoorbeeld de blauwe bes. Die bevat een stofje dat medicinaal kan worden toegepast. Als we dat stofje met de Brightlands Maastricht Health Campus kunnen concentreren, hebben we mogelijk het toekomstige medicijn voor reuma in handen. Of brandnetels: hier kunnen we vezels uithalen die de grondstof worden voor op Brightlands Chemelot Campus geproduceerde bioplastics. Dan houden we ook nog een restproduct over. Als we dat met water en suiker vergisten, heb je een natuurlijk extract dat een afwerende werking heeft op pesticiden. Er gebeuren hier kortom mooie dingen. Binnen ons bedrijf, op de campus en tussen de campussen onderling!”
