Toezicht op gemeentefinanciën


De Provincie Limburg is financieel toezichthouder voor de gemeenten. In die rol bevorderen we een financieel gezonde situatie bij Limburgse gemeenten. Dat betekent dat een gemeente kan voortbestaan, zonder bijzondere financiële steun uit het Gemeentefonds. De zogenoemde artikel 12 steun.

Gemeenten zijn allereerst zelf verantwoordelijk voor een gezond financieel beleid. Als financieel toezichthouder willen wij er echter graag aan bijdragen, dat gemeenten goed in staat blijven hun rol te vervullen en taken waarmaken. Dat betekent in de praktijk dat wij de eigen verantwoordelijkheid respecteren, maar reageren op risico’s die tot financiële problemen kunnen leiden.

Verdiepingsonderzoeken per gemeente

We onderzoeken vanaf 2006 elke Limburgse gemeente een keer in de vier jaar met een verdiepingsonderzoek (VDO). Op basis van het onderzoeksrapport bekijkt Gedeputeerde Staten (GS) of de gemeente voor de volgende vier jaar het lichte, repressieve, toezicht kan krijgen. Soms stelt GS hier voorwaarden bij.

Bekijk de meest recente onderzoeken bij de Limburgse gemeenten.

Preventief toezicht

Gedeputeerde Staten moet de financiële situatie van een gemeente als zwak beoordelen, en preventief toezicht instellen als:

  • de begroting naar hun oordeel niet in structureel en reëel evenwicht is en
  • de meerjarenraming te weinig laat zien dat een gezond evenwicht mogelijk is.

Bij preventief toezicht moeten GS de begroting eerst goedkeuren, voordat de gemeente met de uitvoering kan beginnen.

Gedeputeerde Staten kunnen preventief toezicht instellen als de begroting of de jaarstukken te laat zijn ingezonden.

Repressief toezicht

Repressief toezicht betekent dat de gemeente haar vastgestelde begroting en begrotingswijzigingen kan uitvoeren, zonder dat de Provincie dat vooraf moet goedkeuren. Het is de lichtste vorm van toezicht. Soms zullen Gedeputeerde Staten hierbij wel voorwaarden stellen.

Kaders voor toezicht

De Provincie baseert haar toezicht op een aantal wettelijke bepalingen in de Gemeentewet en enkele specifieke wetten. De beleidskaders die hieruit volgen beschrijven hoe het toezicht in de praktijk vorm krijgt en welke normen we daarbij hanteren.


Begrotingscirculaire 2025

Gedeputeerde Staten hebben de begrotingscirculaire 2025 aan de Limburgse gemeenten en gemeenschappelijke regelingen gestuurd. Met de begrotingscirculaire 2025 informeren Gedeputeerde Staten de Limburgse gemeenten en gemeenschappelijke regelingen over aandachtspunten voor het opstellen van hun begroting 2025.

Belastingoverzicht 2024

In het Belastingoverzicht 2024 zijn de tarieven en de lastendruk van de Onroerende zaakbelasting, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing van de Limburgse gemeenten voor een meerpersoonshuishouden in kaart gebracht. Ook zijn de waterschapsheffingen 2024 voor een meerpersoonshuishouden opgenomen. Tot slot zijn de OZB-tarieven voor de niet-woningen vermeld.

De gemeentelijke lastendruk 2024 stijgt voor huurders in onze Provincie gemiddeld met 5,08%. Eigenaren/gebruikers zien hun lasten met gemiddeld 4,65% stijgen.