Samenvatting
Bent u het oneens met een besluit van de Provincie Limburg? Dan kunt u als belanghebbende daar bezwaar tegen aantekenen. U dient uw bezwaarschrift in bij de Provincie Limburg.
Toelichting
U bent belanghebbende als rechtstreeks door het besluit geraakt wordt. Organisaties kunnen collectief of algemeen belang hebben bij een besluit.
Uit de Algemene wet bestuursrecht volgt dat het in de meeste gevallen mogelijk is om bezwaar te maken als er sprake is van een besluit. Daarnaast moet u belanghebbende zijn bij dat besluit.
Naar aanleiding van een bezwaarschrift zal een volledige heroverweging van het besluit waartegen het bezwaarschrift gericht is plaatsvinden. De bezwaarschriftprocedure is niet alleen bedoeld om u rechtsbescherming te bieden maar ook om de Provincie de mogelijkheid te bieden om dit besluit in heroverweging te nemen en eventuele fouten te herstellen.
U kunt bezwaar aantekenen als de volgende voorwaarden allebei van toepassing zijn:
- De Provincie Limburg heeft een besluit genomen.
- U bent als belanghebbende rechtstreeks bij het besluit betrokken.
Uit de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) volgt dat het in de meeste gevallen mogelijk is om bezwaar te maken als er sprake is van een besluit. Daarnaast moet u belanghebbende bij dat besluit zijn.
Besluit
Een besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling (artikel 1:3, eerste lid, Awb). Van belang is op te merken dat de schriftelijke weigering een besluit te nemen en het niet tijdig nemen van een besluit, voor wat betreft de toepassing van de wettelijke voorschriften over bezwaar en beroep, met een besluit worden gelijkgesteld.
Belanghebbende
In de Awb is bepaald dat onder een belanghebbende wordt verstaan 'degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken' (artikel 1:2, eerste lid, Awb). Voor bestuursorganen geldt dat de hun toevertrouwde belangen mede als hun belangen worden aangemerkt. Voor rechtspersonen geldt dat de algemene en collectieve belangen die zij op grond van hun doelstellingen en blijkens de feitelijke werkzaamheden in het bijzonder behartigen, mede als hun belangen worden aangemerkt.
Als een bezwaarschrift wordt ingediend door een partij die geen belanghebbende is, heeft dit tot gevolg dat het bezwaarschrift niet-ontvankelijk wordt verklaard.
Bezwarenclausule
Als sprake is van een besluit waartegen bezwaar gemaakt kan worden, moet door het bestuursorgaan een zogenoemde 'bezwarenclausule' onder aan het betreffende besluit worden geplaatst.
U dient het bezwaarschrift schriftelijk in bij de Provincie. Dit doet u binnen 6 weken na bekendmaking van het besluit. Deze termijn start op de dag na die waarop het besluit waartegen uw bezwaar is gericht bekendgemaakt is.
In de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is bepaald aan welke eisen een bezwaarschrift moet voldoen. In uw bezwaarschrift verwerkt u de volgende punten:
- uw naam, adres en handtekening
- de datum van het besluit waartegen u bezwaar maakt
- een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht
- de reden van het bezwaar
Als u het bezwaarschrift indient namens iemand anders of namens een rechtspersoon (bijvoorbeeld een stichting of een vereniging), dan moet u een machtiging en/of de statuten van de rechtspersoon bij uw bezwaarschrift voegen. Hieruit moet blijken dat u bevoegd bent om het bezwaarschrift namens de betreffende (rechts)persoon in te dienen.
Als een bezwaarschrift niet aan bovengenoemde eisen voldoet of niet tijdig is ingediend, kan dit tot gevolg hebben dat het bezwaarschrift niet-ontvankelijk wordt verklaard.
Het komt vaak voor dat u uw bezwaar mondeling kunt toelichten. De Provincie organiseert hiervoor een hoorzitting. Soms slaat de Provincie de bezwaarschriftprocedure over. U kunt de Provincie dan via het bezwaarschrift verzoeken om hiermee in te stemmen. Dit beroep doet u rechtstreeks bij de rechter.
Het bezwaarschrift dient schriftelijk (per post) te worden ingediend en moet worden gericht aan:
Gedeputeerde Staten van Limburg
Cluster Algehele Juridische Zaken
Team Rechtsbescherming
Postbus 5700
6202 MA Maastricht
Vermeld duidelijk ‘bezwaarschrift’ op de envelop.
Voor het indienen van bezwaarschriften gericht tegen besluiten van Provinciale Staten en besluiten van de Commissaris van de Koning dient u het bezwaar i.p.v. aan Gedeputeerde Staten aan hen te richten, op de wijze zoals vermeld staat onder het betreffende besluit.
Naast het indienen van uw bezwaarschrift per post is ook de elektronische weg opengesteld. U dient dan gebruik te maken van een daartoe ontwikkeld webformulier. Aan het webformulier is een DigiD-module (voor particulieren) dan wel eHerkenning-module (voor ondernemers en organisaties, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel) gekoppeld zodat u het bezwaarschrift digitaal kunt ondertekenen. Op deze wijze wordt onder andere gewaarborgd dat het elektronisch verkeer op een betrouwbare en vertrouwelijke manier plaatsvindt.
- Bezwaar indienen via DigiD (voor particulieren)
-
Bezwaar indienen via e-Herkenning (voor ondernemers en organisaties, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel)
- Wanneer uw bezwaarschrift is ontvangen, stuurt de Provincie u een schriftelijke ontvangstbevestiging.
- Vervolgens wordt beoordeeld of het bezwaarschrift naar het voorlopige oordeel ontvankelijk is. Dit betekent dat onder andere wordt bezien of u belanghebbende bent en uw bezwaarschrift aan alle eisen voldoet. Als dit het geval is, wordt uw bezwaarschrift verder in behandeling genomen. Als dit niet het geval is, wordt u in de gelegenheid gesteld om het betreffende gebrek binnen een u daartoe gestelde termijn te herstellen. De beslistermijn (zie daarover onder 'termijnen') wordt opgeschort met ingang van de dag na die waarop u wordt verzocht het gebrek, zoals hierboven bedoeld, te herstellen. De termijn blijft opgeschort tot de dag waarop het gebrek is hersteld of de daarvoor gestelde termijn ongebruikt is verstreken. Het niet, niet tijdig of niet volledig herstellen van gebreken aan het bezwaarschrift, kan leiden tot niet-ontvankelijkverklaring. Dit betekent dat niet inhoudelijk op de bezwaren wordt ingegaan en er dus ook geen hoorzitting wordt gehouden.
- De Provincie neemt binnen 6 weken een beslissing over uw bezwaarschrift. Als er een adviescommissie is ingesteld, is deze termijn 12 weken. De Provincie kan de beslistermijn met maximaal 6 weken verlengen. Bijvoorbeeld als er meer informatie van u nodig is.
Zodra aan de formele vereisten voor het (inhoudelijk) in behandeling nemen van uw bezwaarschrift is voldaan, stelt een medewerker van het team Rechtsbescherming van de Provincie een vooronderzoek in. Deze medewerker is niet betrokken geweest bij de voorbereiding van het besluit waartegen uw bezwaar zich richt.
Als bepaalde feiten en/of omstandigheden onvoldoende bekend zijn, kan de medewerker u om nadere informatie vragen. Voor zover dat nodig en mogelijk is, zal deze medewerker in het kader van het vooronderzoek telefonisch overleg met u voeren.
Bemiddeling
Tijdens het vooronderzoek wordt ook bekeken of uw bezwaar in aanmerking komt voor een alternatieve afhandeling, bijvoorbeeld in de vorm van bemiddeling. Als de indruk bestaat dat op een eenvoudige manier aan uw bezwaar tegemoet gekomen kan worden, dan neemt een medewerker van het team Rechtsbescherming het initiatief tot het leggen van contact tussen u en de ambtenaar die het besluit waartegen uw bezwaar zich richt heeft voorbereid. Als dit contact leidt tot een voor u en de Provincie bevredigende oplossing, zult u worden verzocht uw bezwaarschrift schriftelijk in te trekken. Op dat moment eindigt de behandeling van uw bezwaarschrift.
Mediation
- Tijdens het vooronderzoek kan ook blijken dat mediation wellicht kan leiden tot een oplossing van het geschil. Mediation is een vorm van alternatieve geschillenbeslechting waarbij de partijen die een conflict hebben dit conflict proberen op te lossen onder begeleiding van een neutrale derde, de mediator. De kern zit erin dat partijen zelf onderhandelen om een oplossing te vinden en niet een derde vragen een uitspraak te doen over het conflict.
- Of een zaak geschikt is voor mediation hangt onder andere af van de aard en voorgeschiedenis van het conflict en de bereidheid van partijen om met de andere partij(en) in gesprek te gaan en te streven naar een voor alle partijen acceptabele oplossing. Algemeen uitgangspunt bij mediation is dat deelname geschiedt op basis van vrijwilligheid. Niemand kan verplicht worden deel te nemen aan een mediation. Een ander uitgangspunt bij mediation is vertrouwelijkheid.
- Het voorstel tot mediation kan tijdens het vooronderzoek worden gedaan door één van de betrokken partijen of een medewerker van het team Rechtsbescherming. Het initiatief kan echter ook op elk ander moment in de procedure (bijvoorbeeld tijdens of na de hoorzitting) worden genomen en ook de Adviescommissie bezwaarschriften Provincie Limburg kan mediation voorstellen.
- De behandeling van uw bezwaarschrift zal gedurende de mediation opgeschort worden. Na afloop van de mediation zal het bezwaarschrift, afhankelijk van de uitkomst van de mediation, ingetrokken of verder behandeld worden.
- Als het tijdens het vooronderzoek niet mogelijk blijkt te zijn om een andere bevredigende oplossing te bereiken, wordt uw bezwaarschrift in de meeste gevallen voor advies voorgelegd aan een onafhankelijke commissie van externe deskundigen, de Adviescommissie bezwaarschriften Provincie Limburg (hierna: commissie). Deze commissie adviseert de Provincie over uw bezwaarschrift. De commissie organiseert, op enkele uitzonderingen na, een hoorzitting waar u uw bezwaren kunt toelichten.
- De commissie wordt ondersteund door een secretariaat. Dit secretariaat wordt gevormd door het team Rechtsbescherming dat is ondergebracht bij het cluster Algehele Juridische Zaken. Eén van de medewerkers, de secretaris, heeft tot taak de zaak voor te bereiden voor de commissie. De secretaris verzorgt ook de verslaglegging tijdens de hoorzitting.
De commissie vraagt aan de Provincie om een schriftelijke reactie op uw bezwaarschrift. Dit wordt het verweerschrift genoemd. U ontvangt, voorafgaand aan de hoorzitting, een afschrift van het verweerschrift. Het verweerschrift en andere relevante stukken aangaande uw bezwaarschrift worden vervat in een dossier. Dit dossier kunt u inzien.
- In principe wordt er een hoorzitting gehouden voordat op uw bezwaarschrift wordt beslist. Alle personen of instanties die rechtstreeks belang hebben bij de beslissing op het bezwaarschrift worden uitgenodigd voor deze hoorzitting. De uitnodiging wordt in een zo vroeg mogelijk stadium van de procedure naar u toegezonden.
- Tot tien dagen voor de hoorzitting kunt u aanvullende stukken indienen.
- Als u zich tijdens de hoorzitting of bij het inzien van het dossier door een gemachtigde wilt laten vertegenwoordigen, moet deze een schriftelijke door u ondertekende machtiging overleggen. Een machtiging is niet vereist indien de gemachtigde als advocaat of procureur is ingeschreven of samen met u komt.
- De hoorzitting is in principe openbaar, dat wil zeggen dat zij door iedereen kan worden bijgewoond. Alleen als zwaarwegende redenen zich tegen openbaarheid verzetten, kan de commissie besluiten dat de hoorzitting achter gesloten deuren plaatsvindt. Hoorzittingen worden in beginsel gehouden in het Gouvernement, Limburglaan 10 te Maastricht.
- Tijdens de hoorzitting krijgt u de gelegenheid om uw bezwaren mondeling toe te lichten. Ook de vertegenwoordiger van de Provincie en eventuele andere belanghebbenden krijgen in principe de gelegenheid hun standpunten mondeling toe te lichten. De voorzitter of de andere leden van de commissie kunnen vragen stellen om eventuele onduidelijkheden op te helderen. Het is niet nodig om tijdens de hoorzitting te herhalen wat in de dossierstukken staat. De leden van de commissie hebben de stukken immers van tevoren bestudeerd.
- Uw toelichting kunt u ook (als leidraad voor uw mondelinge toelichting) op schrift stellen in de vorm van een pleitnotitie. Als u van een pleitnotitie gebruik maakt, stelt de commissie het op prijs als u die aan het begin van de hoorzitting (bij voorkeur in zesvoud) aan de secretaris overhandigt. De secretaris zorgt er dan voor dat de leden van de commissie een afschrift krijgen.
- Van de hoorzitting wordt een verslag gemaakt. Dit verslag is een korte zakelijke weergave van hetgeen tijdens de hoorzitting aan de orde is geweest. Het verslag wordt tegelijk met de beslissing op bezwaar aan u toegezonden.
- Na afloop van de hoorzitting zal de commissie zich achter gesloten deuren beraden. Eerst beoordeelt de commissie of uw bezwaarschrift aan alle eisen voldoet en of sprake is van een zogenaamd ontvankelijk bezwaar. Vervolgens wordt bezien wat het inhoudelijke advies aan de Provincie wordt. De conclusies van de commissie worden, samen met de motivering daarvan, vastgelegd in een schriftelijk advies aan de Provincie.
- Soms is het nodig om na de hoorzitting bepaalde zaken nader te onderzoeken. Als dat gebeurt krijgen u en eventuele andere belanghebbenden daarvan zo spoedig mogelijk bericht.
- De commissie brengt schriftelijk advies uit aan de Provincie. De Provincie moet vervolgens een beslissing op het bezwaarschrift nemen.
- De Provincie beoordeelt het advies van de commissie en gaat na of het advies op een objectieve en zorgvuldige manier tot stand is gekomen. Vervolgens beoordeelt de Provincie of het advies van de commissie wordt overgenomen of daarvan wordt afgeweken. In dat laatste geval moet de Provincie in haar beslissing aangeven om welke redenen en op welke onderdelen het advies niet wordt overgenomen. U ontvangt het advies van de commissie en het verslag van de hoorzitting als bijlage bij de beslissing op bezwaar.
- Als de Provincie een bezwaarschrift voor advies heeft voorgelegd aan een commissie, moet de Provincie binnen twaalf weken, gerekend vanaf de dag na die waarop de termijn voor het indienen van het bezwaarschrift is verstreken, de beslissing op bezwaar nemen (artikel 7:10 en 7:13 Awb).
- De beslistermijn wordt opgeschort (het verlopen van de termijn wordt even 'stilgezet') als u in de gelegenheid wordt gesteld gebreken te herstellen, zie onder 'ontvangst van een bezwaarschrift'.
- De Provincie kan de beslissing op bezwaar voor ten hoogste zes weken verdagen (uitstellen; zie artikel 7:10 lid 3 en 4 Awb). Na deze verdaging is verder uitstel mogelijk als belanghebbenden daarmee instemmen, de indiener van het bezwaarschrift daarmee instemt en andere belanghebbenden daardoor niet in hun belangen kunnen worden geschaad of wanneer dit nodig is in verband met de naleving van wettelijke procedurevoorschriften.
Voor het doorlopen van de bezwaarfase worden geen kosten in rekening gebracht. Dit in tegenstelling tot het eventueel later instellen van beroep bij de bestuursrechter; daar bent u griffierecht verschuldigd.
U kunt in bijzondere gevallen een verzoek bij de Provincie indienen om de bezwaarfase over te slaan en meteen in beroep te gaan bij de bestuursrechter, het zogenaamde 'rechtstreeks beroep'.
Hierna leest u welke voorwaarden worden gesteld aan het instellen van rechtstreeks beroep, welke gevolgen dat voor u heeft en hoe u een verzoek daartoe kunt indienen.
Welke voorwaarden worden gesteld?
De mogelijkheid om de bezwaarfase over te slaan en rechtstreeks beroep in te stellen bij de bestuursrechter is bedoeld voor een aantal bijzondere situaties. Het gaat dan vooral om gevallen waarin alle feiten bekend zijn en waarin min of meer vaststaat dat de bezwaarfase daar weinig of niets meer aan kan toevoegen. In een dergelijk geval zal het overslaan van de bezwaarfase tijdwinst opleveren en onnodige lasten voor u en de Provincie voorkomen. Ook in procedures waarin duidelijk is dat u en de Provincie het niet eens zullen worden, kan het doorlopen van de bezwaarfase door u als overbodig worden ervaren.
Er zijn in de Awb twee situaties omschreven waarin een verzoek om rechtstreeks beroep moet worden afgewezen:
- als het bezwaarschrift is gericht tegen het niet tijdig nemen van een besluit, of
- als tegen het besluit een ander bezwaarschrift is ingediend waarin eenzelfde verzoek ontbreekt, tenzij dat andere bezwaarschrift kennelijk niet-ontvankelijk is.
Wat zijn de gevolgen?
- Het overslaan van de bezwaarfase heeft gevolgen voor u. Het betekent dat u, tenzij uw bezwaarschrift niet-ontvankelijk wordt verklaard, een volledige heroverweging van het door de Provincie genomen besluit overslaat. Bij deze heroverweging wordt uw bezwaarschrift in de meeste gevallen behandeld door een commissie van onafhankelijke deskundigen. Deze commissie brengt, nadat u eerst in de gelegenheid bent gesteld tijdens een hoorzitting uw standpunt mondeling toe te lichten, een advies uit aan de Provincie. Vervolgens wordt op basis van het advies een beslissing op het bezwaarschrift genomen.
- In de bezwaarfase wordt, in tegenstelling tot in de beroepsfase bij de bestuursrechter, het genomen besluit volledig opnieuw bezien en wordt tevens rekening gehouden met nieuwe feiten en omstandigheden. Dit in tegenstelling tot de fase bij de bestuursrechter: de rechter beoordeelt alleen de rechtmatigheid van het besluit. Zijn toetsing is dus beperkt en eventuele nieuwe feiten en omstandigheden worden door de rechter niet meegenomen.
- Door de bezwaarprocedure over te slaan en rechtstreeks beroep in te stellen, ontneemt u zichzelf dus de mogelijkheid dat het besluit waartegen u bezwaar maakt door een commissie van onafhankelijke deskundigen aan een volledige toetsing wordt onderworpen. Daar komt nog bij dat u bij het instellen van beroep griffierecht moet betalen, terwijl voor het doorlopen van de bezwaarfase geen kosten in rekening worden gebracht.
Wat is de procedure?
- Het lijkt tegenstrijdig, maar als u van mening bent dat de bezwaarfase overbodig is, dan moet u wel een bezwaarschrift indienen bij de Provincie. In dat bezwaarschrift verzoekt u de Provincie om rechtstreeks beroep in te stellen. U geeft gemotiveerd aan waarom u van mening bent dat de bezwaarfase overgeslagen kan worden. De Provincie beslist zo spoedig mogelijk op uw verzoek. Zoals hierboven vermeld, is de Provincie in twee situaties wettelijk verplicht uw verzoek af te wijzen. Als de Provincie van mening is dat de zaak niet geschikt is voor het overslaan van de bezwaarfase, kan uw verzoek ook worden afgewezen. U ontvangt dan een brief waarin duidelijk is aangegeven waarom uw verzoek is afgewezen. Als de Provincie uw verzoek afwijst, dan wordt uw bezwaarschrift verder in behandeling genomen volgens de hierboven beschreven bezwaarschriftprocedure.
- Als de Provincie instemt met uw verzoek, dan wordt uw bezwaarschrift, ter behandeling als beroepschrift, doorgezonden naar de bevoegde bestuursrechter. U ontvangt van de Provincie bericht dat met uw verzoek is ingestemd. De Provincie heeft dan geen taak meer in de behandeling van uw bezwaarschrift. Van de bestuursrechter ontvangt u nader bericht over de behandeling van uw beroepschrift.
- De bestuursrechter beoordeelt of de Provincie terecht heeft ingestemd met het verzoek om de bezwaarfase over te slaan. Als de bestuursrechter van mening is, dat uw zaak niet geschikt is voor rechtstreeks beroep, dan wordt deze terug gestuurd naar de Provincie. In dat geval wordt uw bezwaarschrift in behandeling genomen volgens de reguliere bezwaarschriftprocedure.