Op 21 juni 2022 hebben Gedeputeerde Staten ingestemd met het geactualiseerde saneringsplan van DSM, Duurzaam Bodembeheer Chemelot (DBC) genoemd. Het betreft een actualisatie van het sinds 2000 reeds in uitvoering zijnde saneringsplan. De aanpak is in drie fasen ingedeeld. Vanaf juli 2022 tot 2024 heeft DSM uitvoering gegeven aan fase 1 van het DBC. Momenteel vindt uitvoering van fase 2 plaats.
De Provincie Limburg heeft hierin een beoordelende en toezichthoudende rol, formeel gezegd zijn wij het bevoegd gezag Wet bodembescherming. We vervullen deze rol actief door te zorgen dat DSM de in het DBC aangegeven maatregelen en activiteiten uitvoert en beoordelen de ondernomen acties en rapportages hiervan.
Uitvoering fase 1: operationaliseren van de aanpak
In fase 1 van het DBC is de monitoring en aanpak van het grondwater geactualiseerd en geoptimaliseerd. In de nieuwsbrief van april zijn de ondernomen acties uitgebreid aangegeven. Onderstaand zijn enkele van de uitgevoerde werkzaamheden weergegeven.
De bestaande grondwatermeetnetten voor de monitoring van de grondwater-verontreinigingen zijn geoptimaliseerd en uitgebreid. In totaal zijn 17 peilbuizen met peilfilters met dieptes tot 20 meter beneden maaiveld bijgeplaatst. De monitoring, het nemen van grondwatermonsters en analyse hiervan, is uitgevoerd. De uitvoering van lopende saneringen is gecontinueerd.
Voor het nagaan van uitstroom van verontreinigingen naar en in de Maas, Natuurlijke Lozing Oppervlaktewater (NLO) genoemd, zijn in afstemming met Rijkswaterstaat aanvullende peilbuizen geplaatst en een monitoringsprogramma gestart. Door Rijkswaterstaat is een onderzoeksprogramma van het Maaswater zelf opgezet en gelijktijdig in uitvoering.
Er is een dynamisch grondwater- en stoftransportmodel voor het Chemelot-terrein en de directe omgeving ontwikkeld. Met het model kan de verplaatsing van de historische grondwaterverontreinigingen vanaf het Chemelot-terrein naar het Maasdal worden berekend en zijn prognoses van de verspreiding over de periode van 2020 tot 2050 mogelijk. Hiermee kan ingespeeld worden op gewenste aanpassingen in het monitoringssysteem en, als nodig, het op tijd nemen van eventueel noodzakelijke maatregelen.
De jaarrapportages 2022 van de uitgevoerde beheer en controles van de deponieën Katalysatorberging en Mauritsdeponie zijn ingediend en beoordeeld en hiermee is ingestemd.
De afgelopen jaren is het gebied met verontreinigd grondwater kleiner geworden en zijn ook de concentraties van verontreiniging in de bodem lager geworden. De verwachting is dat deze trend zich verder doorzet.
Actuele stand van zaken
Fase 1, het actualiseren en operationaliseren van de aanpak, is grotendeels afgerond.
De huidige fase 2 omvat een monitoringscyclus van vier jaar en loopt van 2024 tot en met 2027. Hierbij wordt (verder) uitvoering gegeven aan de actieve monitoringsopgave en het in stand houden van genomen saneringsmaatregelen. Jaarlijks wordt dit gerapporteerd en na vier jaar volgt een uitgebreide evaluatie.
Naast de algemene activiteiten worden, beknopt samengevat, onder meer de volgende activiteiten uitgevoerd:
- het vervolgen en waar nodig bijsturen, evalueren en afronden van lopende bronsaneringen;
- het evalueren en waar nodig bijsturen en/of beëindigen van de zogenaamde pluimmonitoring;
- het evalueren en waar nodig treffen van maatregelen en bijsturen van de monitoring van pluimen die uitreden in de Maas (NLO).
Fase 2 zal worden afgerond met een evaluatie en herijking van het DBC waarna de tweede cyclus van 4 jaar van de operationele fase (fase 3, van 2028 t/m 2031) zal worden uitgevoerd.
Gebied advies ontraden gebruik grondwater
In het advies van de GGD Zuid Limburg van 21 maart 2022 is geconstateerd dat de aanwezige bodemverontreinigingen en verontreinigingen in het grondwater in de huidige situatie niet leiden tot gevolgen voor de gezondheid van de bewoners in het benedenstroomse gebied van het Chemelot-terrein. In 2022 is geadviseerd om het grondwater uit het betreffende gebied, zie hiernaast, uit voorzorg niet te gebruiken omdat de concentraties niet zijn afgenomen tot 0. Door het RIVM is dit advies onderschreven. Dit advies blijft voorlopig in stand. Momenteel wordt wel nader onderzocht of het gebied waar dit betrekking op heeft kan worden aangepast (verkleind).
