Grondwater is drinkwater

Om vervuiling van het grondwater te voorkomen zijn waterwingebieden,  grondwaterbeschermingsgebieden en boringsvrije zones aangewezen die extra bescherming nodig hebben. Hier gelden strengere milieuregels dan ergens anders in Limburg. In de Omgevingsverordening Limburg staat welke gebieden dit zijn en welke regels er gelden.

Waterwingebieden en grondwaterbeschermingsgebieden

Waterwingebieden

In een waterwingebied pompt WML grondwater op om het te zuiveren en er drinkwater van te maken. In Limburg liggen 25 waterwingebieden met in totaal zo’n 300 grondwaterputten. Hier gelden de strengste regels. Logisch. Een vervuiling in dit gebied bereikt binnen twee maanden de grondwaterput en daarmee de bron van ons drinkwater.

Grondwaterbeschermingsgebieden

Rondom de waterwingebieden liggen de grondwaterbeschermingsgebieden. Zij beschermen de kwetsbare waterwingebieden. Ook in de 18 Limburgse grondwaterbeschermingsgebieden gelden extra milieuregels om het grondwater te beschermen tegen vervuiling. Niet alle winningen hebben een grondwaterbeschermingsgebied omdat sommigen het grondwater onttrekken onder een dikke kleilaag en daardoor veel minder kwetsbaar zijn voor invloed vanaf maaiveld. De kleilaag wordt door de regels die van toepassing zijn in een boringsvrije zone beschermd.

Woont of werkt u in een waterwin- of een grondwaterbeschermingsgebied of boring vrije zone?

Op de kaart waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden ziet u of u in een waterwingebied, een grondwaterbeschermingsgebied woont of werkt. Kies ‘Omgevingsverordening Limburg 2014’, vervolgens kaart 4 ‘Milieubeschermingsgebieden’ en vink bijvoorbeeld ‘Grondwaterbeschermingsgebied’ aan. De regels die in deze gebieden van toepassing zijn staan in hoofdstuk 4 van de Omgevingsverordening.

Boringsvrije zones

Roerdalslenk en Venloschol

De Roerdalslenk en de Venloschol zijn bijzondere gebieden. De diep gelegen grondwatervoorraden worden hier afgedekt door slecht doorlatende kleilagen. Deze vormen een natuurlijke, geologische bescherming tegen verontreiniging. Daardoor is het grondwater in deze gebieden van zeer hoge kwaliteit. Dat water willen we ook voor de toekomstige generaties veiligstellen. Doorboring van de beschermende kleilagen wordt dus zoveel mogelijk tegengaan. Daarom zijn zowel de Roerdalslenk als de Venloschol boringsvrije zones.

De Roerdalslenk ligt globaal tussen Sittard, Roermond en Weert. De Roerdalslenk is opgedeeld in vier zones, met elk een bepaalde diepte vanaf waar het boorverbod geldt. Deze dieptes staan in de hoofdstuk 4 van de Omgevingsverordening Limburg.

De Venloschol ligt in delen van de gemeenten Venlo, Horst aan de Maas, Venray en Bergen. In de Venloschol mag geboord worden tot 5 meter +NAP. Met een vergunning van de provincie kan de ruimte, indien aanwezig, tussen 5 meter +NAP en de daadwerkelijk diepte van de kleilaag worden gebruikt.

Dit mag niet in een waterwingebied of een grondwaterbeschermingsgebied

Alle activiteiten boven en in de grond kunnen invloed hebben op ons grondwater. We willen geen gevaarlijke stoffen in ons drinkwater. Daarom zijn in de waterwingebieden of de grondwaterbeschermingsgebieden en in het gebied van de boringsvrije zones Roerdalslenk en de Venloschol bepaalde activiteiten verboden. Dit mag niet:

• Afval dumpen

  Schadelijke stoffen uit het afval lekken in de bodem en komen zo in ons drinkwater terecht.

• Bestrijdingsmiddelen gebruiken

  Voor particulieren is er een verbod voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen op verharding en mogen daarbuiten alleen middelen worden gebruikt die zijn bestemd voor particulier gebruik. Toch is het slim om te kiezen voor biologische, milieuvriendelijke of gewoon géén bestrijdingsmiddelen. Kijk op Milieucentraal.nl of Onkruidvergaat.nl voor biologische en milieuvriendelijke alternatieven.

  Professionals zoals boeren, tuinders en hoveniers mogen bepaalde bestrijdingsmiddelen alleen gebruiken als ze een bewijs van vakbekwaamheid hebben. Uitsluitend stoffen die op de lijst van toegelaten middelen staan, mogen worden gebruikt. Deze regel geldt overal in Nederland. In grondwaterbeschermingsgebieden heeft een middel een speciale goedkeuring nodig om gebruikt te mogen worden. Het Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biocide) is verantwoordelijk voor de toelating. U vindt de lijst met toelatingen op de website van het Ctgb.

• Warmte-koude opslagsysteem (WKO) aanleggen

  WKO’s zijn ook verboden onder de kleilaag in de Roerdalslenk en de Venloschol, de boringsvrije zones. In de Venloschol zijn uitzonderingen voor een open WKO mogelijk omdat kleilagen hier erg dicht aan de oppervlakte kunnen liggen. Daar wordt steeds de afweging gemaakt welk belang het zwaarst weegt; dat van duurzame energie of het beschermen van het grondwater.

  U mag geen WKO installeren. Zowel de open als de gesloten WKO is verboden in waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden. Bij de open WKO bestaat het gevaar dat er te warm water in de grondwaterputten van de WML komt. Bij een gesloten WKO bestaat daarnaast het risico dat de schadelijke circulatievloeistoffen in de bodem lekken.

• Dieper dan 3 meter graven, grindpalen aanleggen of een boorput maken

  De bovenste bodemlaag en de ondergrondse kleilagen zijn belangrijk voor het beschermen van het grondwater. Graven en boren tast de zuiverende werking van deze grondlagen aan. Grindpalen zijn bedoeld voor een snelle infiltratie van regenwater. Het afgevoerde regenwater stroomt dan rechtstreeks in het dieper gelegen zandpakket. De bovenste grondlagen krijgen dan niet de kans om hun zuiverende werk te doen. En dat is wél nodig als we van dit grondwater drinkwater willen maken.

Vergunning of melding

Woont of werkt u in een beschermd gebied? Dan mag u hier niet zomaar bouwen of bijvoorbeeld een bedrijf starten of uitbreiden. Voor een aantal activiteiten geldt een volledig verbod. Sommige activiteiten zijn wel mogelijk als u er een vergunning voor heeft en aan de regels voldoet.

Kijk hier waarvoor u toestemming nodig heeft van de Provincie, kies ‘Omgevingsverordening’ en vink ‘Kaart 04 Grondwaterbescherming’ aan. Heeft u hulp nodig? Bel of mail dan met +31 43 389 99 99 of ser­vi­ce­desk@prvlim­burg.nl. U wordt dan doorgeleid naar de juiste medewerker.

Waar vraagt u ontheffing aan?

In de waterwingebieden en grondwaterbeschermingsgebieden geldt uiteraard ook nationale wetgeving zoals de Omgevingswet.

1. Valt uw activiteit onder de Omgevingswet, dan verleent de gemeente de milieuvergunning. Daarbij moet de gemeente de bepalingen ter bescherming van het grondwater opnemen in de vergunning én hierover advies vragen bij de Provincie.
2. Valt uw activiteit onder een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), dan gelden de bepalingen van de AMvB. Voor enkele AMvB’s zijn er aanvullende algemene voorschriften opgenomen in de Omgevingsverordening Limburg. Ook daaraan moet u voldoen. En u moet uw activiteit vooraf bij de Provincie melden.
3. Voor een aantal activiteiten is in de Omgevingsverordening Limburg een verbod opgenomen.

Meldingen, ontheffingen, vergunningen

Wilt u een activiteit in een milieubeschermingsgebied melden of een ontheffing of vergunning aanvragen? Ga naar https://omgevingswet.overheid.nl/home.