Klimaatadaptatie


Het klimaat verandert en dat is ook in Limburg te merken. Door extreme weersomstandigheden krijgen we steeds vaker te maken met wateroverlast, droogte en hitte. Daarnaast stijgt het risico op mogelijke overstromingen. Om voorbereid te zijn op de gevolgen hiervan is het nodig de (leef)omgeving aan te passen aan het veranderende klimaat. Dit proces wordt ook wel klimaatadaptatie genoemd.

Klimaatadaptatie in Limburg

De provincie Limburg wordt gekenmerkt door haar diversiteit aan landschappen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Heuvelland, het Maasdal, de Peel en de zandgronden. Bovendien kent Limburg diverse verstedelijkte gebieden, met name in Zuid-Limburg. Het veranderende klimaat is in Limburg zowel in het landelijk als stedelijk gebied steeds nadrukkelijker merkbaar. Enerzijds waren er de afgelopen jaren diverse perioden van langdurige  droogte en hitte en anderzijds hebben de gebeurtenissen in juli 2021 duidelijk gemaakt wat de gevolgen zijn van een periode van hevige neerslag. Klimaatadaptatie en daarmee het aanpakken van wateroverlast, overstroming, droogte en hitte is in de provincie Limburg dan ook een veelzijdige opgave.

Deltaplan Ruimtelijke adaptatie

In het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie hebben gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk afgesproken dat Nederland uiterlijk in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust ingericht moet zijn. De rol van de provincies hierin is vooral stimulerend en ondersteunend richting gemeenten, waterschappen en regionale en lokale organisaties. Het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie is opgebouwd volgens zeven ambities. Om te bereiken dat de doelstelling in 2050 wordt behaald, hebben de overheden afgesproken om allemaal met deze ambities aan de slag te gaan.  Zo ook de Provincie Limburg. Dit onder meer door:

Stresstesten en risicodialogen

In 2024 coördineert de provincie, in samenwerking met de Limburgse overheden, het proces rondom het opstellen van een bovenregionale stresstest wateroverlast.

Uitvoeringsagenda

In samenwerking met de provincie Noord-Brabant is voor de periode 2021-2027 een ‘Uitvoeringsagenda ruimtelijke adaptatie Zuid-Nederland’ opgesteld. Sinds 2016 werken de overheden in Noord-Brabant en Limburg samen aan klimaatadaptatie en deze agenda draagt bij aan de doelstelling dat de regio Zuid-Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht.

Provinciaal waterprogramma 2022-2027

Een klimaatrobuuste leefomgeving en een watersysteem dat kan omgaan met droogte en wateroverlast is als centrale doelstelling opgenomen in het nieuwe Provinciaal waterprogramma 2022-2027. Klimaatadaptie is een maatschappelijke opgave die raakvlakken heeft met diverse andere kerntaken van de provincie zoals ruimtelijke inrichting, energietransitie en regionale bereikbaarheid. Dit vraagt om een brede aanpak waarin water en bodem een centrale rol spelen.

Voor ruimtelijke inrichting betekent dit bijvoorbeeld dat meer rekening gehouden dient te worden met de veranderingen in klimaat. Klimaatadaptatie stelt  randvoorwaarden aan locatiekeuze, ruimtelijke inrichting, ontwerp, bouwwijze en grondgebruik. Nieuwe ontwikkelingen of veranderende functies worden zo mogelijk daar gesitueerd waar ze passen bij het natuurlijke water- en bodemsysteem.

Gezamenlijke aanpak

Om deze doelstellingen te bereiken werkt de Provincie nauw samen met gemeenten, waterschap en andere partijen in Limburg. Op het gebied van klimaatadaptatie zijn in de loop der jaren meerdere overleggroepen en tafels op diverse schaalniveaus ontstaan. De Provincie Limburg werkt door middel van deze overlegstructuren aan interne en externe kennisontwikkeling en -deling. Op deze wijze wisselen de Limburgse organisaties waardevolle informatie uit, waarbij zich tevens de mogelijkheid voordoet om ‘klimaatadaptatief handelen’ en bijbehorende ontwikkelingen te stimuleren. Daarop aansluitend ondersteunt de Provincie Limburg organisaties door het verstrekken van subsidies ten behoeve van klimaatadaptieve projecten en initiatieven.  Een voorbeeld hiervan is het project Groene schoolpleinen.

Informatieboekje klimaatadaptieve maatregelen Limburgse gemeenten

Op 13 juni 2021 organiseerde de Provincie Limburg een webinar klimaatadaptatie met sprekers vanuit de praktijk van de Waterstraat, de gemeente Eindhoven en de Limburgse praktijk. Over dat laatste is een informatieboekwerk gepresenteerd met voorbeelden van Limburgse klimaatadaptieve maatregelen. Het informatieboekje vindt u onder het kopje Achtergrond op deze pagina.

Kennisconferentie Omgaan met extreem weer

Op 20 oktober 2022 vond in Eindhoven een kennisconferentie 'Omgaan met extreem weer' plaats. De conferentie werd georganiseerd door het Platform klimaatadaptatie Zuid-Nederland, vertegenwoordigd door de provincies Noord-Brabant en Limburg en alle werkregio’s uit beide provincies.