Klimaatadaptatie in Limburg
De provincie Limburg wordt gekenmerkt door haar diversiteit aan landschappen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Heuvelland, het Maasdal, de Peel en de zandgronden. Bovendien kent Limburg diverse verstedelijkte gebieden, met name in Zuid-Limburg. Het veranderende klimaat is in Limburg zowel in het landelijk als stedelijk gebied steeds nadrukkelijker merkbaar. Enerzijds waren er de afgelopen jaren diverse perioden van langdurige droogte en hitte en anderzijds hebben de grote overstromingen in juli 2021 en meerdere wateroverlastsituaties in 2024 duidelijk gemaakt wat de gevolgen zijn van een periode van hevige neerslag. Klimaatadaptatie en daarmee het aanpakken van wateroverlast, overstroming, droogte en hitte is in de provincie Limburg dan ook een veelzijdige opgave.
Deltaplan Ruimtelijke adaptatie
In het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie hebben gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk afgesproken dat Nederland uiterlijk in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust ingericht moet zijn. De rol van de provincies hierin is vooral stimulerend en ondersteunend richting gemeenten, waterschappen en regionale en lokale organisaties. Het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie is opgebouwd volgens zeven ambities. Om te bereiken dat de doelstelling in 2050 wordt behaald, hebben de overheden afgesproken om allemaal met deze ambities aan de slag te gaan. Zo ook de Provincie Limburg. Dit onder meer door:
Stresstesten en risicodialogen
In 2024 coördineert de Provincie, in samenwerking met de Limburgse overheden, het proces rondom het opstellen van een bovenregionale stresstest wateroverlast. Samen met het Waterschap Limburg, de veiligheidsregio’s en de werkregio’s wordt inzicht verkregen in wateroverlast en wat dit betekent voor onze energievoorzieningen, infrastructuur en zorginstellingen.
Uitvoeringsagenda
In samenwerking met de provincie Noord-Brabant is voor de periode 2021-2027 een ‘Uitvoeringsagenda ruimtelijke adaptatie Zuid-Nederland’ opgesteld. Sinds 2016 werken de overheden in Noord-Brabant en Limburg samen aan klimaatadaptatie en deze agenda draagt bij aan de doelstelling dat de regio Zuid-Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht.
Provinciaal waterprogramma 2022-2027
Een klimaatrobuuste leefomgeving en een watersysteem dat kan omgaan met droogte en wateroverlast is als centrale doelstelling opgenomen in het nieuwe Provinciaal waterprogramma 2022-2027. Klimaatadaptie is een maatschappelijke opgave die raakvlakken heeft met diverse andere kerntaken van de provincie zoals ruimtelijke inrichting, energietransitie en regionale bereikbaarheid. Dit vraagt om een brede aanpak waarin water en bodem een centrale rol spelen.
Voor ruimtelijke inrichting betekent dit bijvoorbeeld dat meer rekening gehouden dient te worden met de veranderingen in klimaat. Klimaatadaptatie stelt randvoorwaarden aan locatiekeuze, ruimtelijke inrichting, ontwerp, bouwwijze en grondgebruik. Nieuwe ontwikkelingen of veranderende functies worden zo mogelijk daar gesitueerd waar ze passen bij het natuurlijke water- en bodemsysteem.
Gezamenlijke aanpak
Om deze doelstellingen te bereiken werkt de Provincie nauw samen met gemeenten, waterschap en andere partijen in Limburg. Op het gebied van klimaatadaptatie zijn in de loop der jaren meerdere overleggroepen en tafels op diverse schaalniveaus ontstaan. De Provincie Limburg werkt door middel van deze overlegstructuren aan interne en externe kennisontwikkeling en -deling. Op deze wijze wisselen de Limburgse organisaties waardevolle informatie uit, waarbij zich tevens de mogelijkheid voordoet om ‘klimaatadaptatief handelen’ en bijbehorende ontwikkelingen te stimuleren. Daarop aansluitend ondersteunt de Provincie Limburg organisaties door het verstrekken van subsidies ten behoeve van klimaatadaptieve projecten en initiatieven. Een voorbeeld hiervan is het project Groene schoolpleinen.
Netwerkbijeenkomst expeditie klimaatadaptatie
Op 27 juni 2024 vond in Tilburg de netwerkbijeenkomst Expeditie Klimaatadaptatie Zuid-Nederland 2100 plaats. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Platform Klimaatadaptatie Zuid-Nederland, vertegenwoordigd door de provincies Noord-Brabant en Limburg en alle werkregio’s uit beide provincies. Tijdens de bijeenkomst stond samenwerking tussen betrokken partijen centraal om aan de klimaatopgaven in de toekomst te werken.
