Tekort aan water en water van onvoldoende kwaliteit
Het evenwicht tussen aan- en afvoer (aanbod -en vraag) van water leidt tot bepaalde grondwaterstanden of oppervlaktewaterpeilen, oftewel de beschikbaarheid van water. In 2020 hebben Provincie en Waterschap Limburg in het project Analyse Waterbeschikbaarheid voor de gehele provincie Limburg onderzocht of het watersysteem in staat is om aan de doelstellingen en wensen van verschillende waterafhankelijke functies en groepen van watergebruikers te voldoen, nu en in de toekomst. Conclusie van dat onderzoek is dat de huidige knelpunten voor voldoende water van goede kwaliteit voor natuur, beken en landbouw en de drinkwatervoorziening in de toekomst toenemen, rekening houdend met klimaatverandering. In het project Limburgse Watersysteem Aanalyse zijn in 2020 maatregelen in beeld gebracht die kunnen bijdragen aan het voorkomen van watertekorten. In 2022 hebben we in beeld gebracht hoe de ‘waterbalans’ in Limburg er uit ziet in het rapport Waterstromen. In 2024 is hier via de verkenning waterbeschikbaarheid een vervolg aan gegeven. Dit rapport komt in 2025 beschikbaar en vormt de basis om met alle betrokken partijen in 2025 een convenant voldoende zoetwater te willen afsluiten.
Hoe kunnen we watertekorten voorkomen?
Het waarborgen van voldoende water van goede kwaliteit is een gedeelde verantwoordelijkheid van rijksoverheid, provincies, waterschap, gemeenten en verbruikers van water. De Provincie Limburg voert vanuit haar verantwoordelijkheid voor het regionale waterbeleid de regie op maatregelen om de watervoorziening van Limburg te verbeteren. De aanpak Waterbeschikbaarheid is het proces waarin we daaraan samen met alle betrokkenen invulling geven.
In waterbeschikbaarheid zetten we in Limburg in op twee sporen:
Spoor 1: vergroten wateraanbod
In het kader van dit spoor onderzoeken we de mogelijkheden om het aanbod van water te vergroten. We maken onderscheid in:
Het is onze ambitie het grond- en oppervlaktewatersysteem zo in te richten dat het zo veel mogelijk aansluit bij natuurlijke processen (systeemherstel). Dat kan bijvoorbeeld door het verhogen van drainagepeilen of extra afkoppelen en infiltreren naar het grondwater.
- Water aanvoeren van elders
We denken hierbij bijvoorbeeld aan de Maas, oppervlaktewater uit landbouwgebied, stedelijk gebied,
De Provincie heeft ook als taak om er voor te zorgen dat onze ruimtelijke inrichting is aangepast aan het veranderende weer. Klimaatadaptatie stelt randvoorwaarden aan locatiekeuze, ruimtelijke inrichting, ontwerp, bouwwijze en grondgebruik. Nieuwe functies worden zo mogelijk daar gesitueerd waar ze passen bij het natuurlijke water- en bodemsysteem.
Spoor 2: verkleinen watervraag
In de aanpak waterbeschikbaarheid verkennen we met alle betrokken partijen de mogelijkheden om het watergebruik te verminderen.
Keuzes en afspraken maken
Nadat we met deze partijen beide sporen hebben doorlopen zullen afspraken en keuzes worden gemaakt. Afspraken over het verkleinen van de watervraag (spoor 2). En keuzes over met welke combinaties van maatregelen en functieveranderingen het aanbod van water wordt vergroot (spoor 1). Welke combinatie van maatregelen optimaal is kan per regio verschillen en werken we samen uit met maatschappelijke partijen. De kennis uit bovengenoemde verkenning, gebruiken we daarbij als bouwstenen. We leggen afspraken hierover vast in een convenant.
