Tot 2015 konden natuur- en sterrenkundigen het heelal alleen bekijken door naar radiogolven, licht of straling te kijken. Door de eerste waarneming van zwaartekrachtsgolven in 2015 kunnen we het heelal op een geheel nieuwe wijze bestuderen. Met zwaartekrachtsgolven kunnen we de trillingen in de ruimte en tijd zelf waarnemen. Zo kunnen we meer leren over de onontdekte donkere delen van het heelal, en zelfs voor het eerst terugkijken tot vlak na de oerknal.
Wat is de Einstein Telescope?
Einstein Telescope is een meetstation gebaseerd op een beproefde, stille, veilige en schone techniek. Einstein Telescope meet zwaartekrachtsgolven minstens tien maal nauwkeuriger dan met de huidige detectoren ooit mogelijk zal zijn.
Einstein Telescope komt zo’n 300 meter onder de grond te liggen en de drie zijden zijn elk 10 km lang.
Einstein Telescope naar Limburg?
Het puntje van Zuid-Limburg is vanwege de unieke bodemkwaliteiten, samen met het aangrenzende België en Duitsland, één van de kandidaten om de Einstein Telescoop te huisvesten. Niet alleen vanwege de rust en de stabiele bodem. Maar ook vanwege het sterke ecosysteem van kennisinstellingen en hightech bedrijven.
Het grensgebied van Nederland (Zuid-Limburg), België en Duitsland heeft de kwaliteiten om de Einstein Telescoop te huisvesten en zal daarmee enorm profiteren van de grote wetenschappelijke, economische en maatschappelijke impact die dit met zich meebrengt. De komst van de Einstein Telescoop zal een impuls geven aan de regionale economie, omdat de miljarden aan Europese investeringen over een langere periode een drievoud aan economische toegevoegde waarde zullen opleveren. Verder levert de Einstein Telescoop naar schatting 500 directe en 1150 indirecte banen op, en legt het de basis om wetenschappelijk en technisch talent te ontwikkelen en betere kansen in Limburg en Nederland te bieden.
Wanneer weten we meer?
Het is nog niet zeker dat de Einstein Telescope daadwerkelijk hier in het grensgebied ‘Euregio Maas-Rijn, gebouwd kan en gaat worden. Onderzoekers, bedrijven en overheden in Nederland, België en Duitsland verkennen op dit moment samen de mogelijkheden. Ook wordt gewerkt aan een bidbook om de technische, organisatorische en financiële haalbaarheid aan te tonen.
Vanuit Nederland is NWO-Nikhef verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de science case. De Provincie Limburg ondersteunt NWO-Nikhef in het onderzoeken van de kansen voor deze vestigingslocatie.
Ook Sardinië (Italië) heeft zich kandidaat gesteld voor huisvesting van de Einstein Telescope en werkt momenteel ook aan een haalbaarheidsstudie. Er wordt daarnaast rekening mee gehouden dat ook het Duitse Saksen zich nog meldt als derde kandidaat om de Einstein Telescope te willen bouwen.
Rond 2025 besluit een internationaal panel waar de Einstein Telescope wordt gebouwd.
Meer informatie over de Einstein Telescope is te vinden op https://www.einsteintelescope.nl/
Kabinet omarmt plannen voor Einstein Telescope
Het kabinet kent 42 miljoen euro uit het Groeifonds toe aan de Einstein Telescope en reserveert bovendien 870 miljoen voor een toekomstige Nederlandse inbreng aan de bouw. Dat heeft de ministerraad op 14 april 2022 besloten op basis van het advies van de Adviescommissie van het Nationaal Groeifonds. Met dit besluit geeft het kabinet een enorme impuls aan de Nederlandse wetenschap en aan de brede ontwikkeling van de Zuid-Limburgse grensregio.
Meer informatie
Uitgebreide en actuele informatie over de Einstein Telescope leest u op de website van Einstein Telescope, waaronder ook de antwoorden op veelgestelde vragen. Heeft u een andere vraag, dan kunt u deze stellen via de contactpagina van de Einstein Telescope-website.
